Van meer bewegen val je niet af
Niet iedereen roept iedereen na. Als het gaat om overgewicht en bewegen, zingen velen hetzelfde lied. Velen, maar niet iedereen. Prof. dr. Klaas Westerterp, hoogleraar Humane Energetica aan de Universiteit Maastricht, geeft al jaren een tegengeluid. Zijn meest recente onderzoek onderschrijft nog eens de stelling dat meer bewegen niet vanzelf leidt tot minder overtollig lichaamsgewicht.
Dertig mei jl. publiceerde Universiteit Maastricht het volgende persbericht. ‘De enorme toename van het aantal mensen met obesitas (ernstig overgewicht) van de afgelopen twintig à dertig jaar, is niet toe te schrijven aan een minder actieve leefstijl, zoals de afgelopen jaren algemeen werd aangenomen. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Maastricht en de Universiteit van Aberdeen in Schotland. “Alles wijst erop dat de huidige obesitas-epidemie vooral wordt veroorzaakt door een toegenomen consumptie”, stelt prof. dr. Klaas Westerterp, hoogleraar Humane Energetica in Maastricht en coauteur van het wetenschappelijk artikel dat deze week verschijnt in het International Journal of Obesity.
Van alles volop
Op dit moment worstelt ruim twintig procent van de Amerikaanse en
Engelse bevolking met obesitas, en dertig tot veertig procent met
overgewicht. De energiebalans slaat bij hen door: ze eten meer
dan ze gebruiken. Het te veel aan energie wordt opgeslagen als
vet. Maar de vraag of dat komt door een afname van de
lichamelijke activiteit of een te hoge voedselconsumptie vormt
een discussiepunt in de wetenschap. Sommigen pleiten dat de
huidige samenleving, met auto’s, computers, televisie en
dergelijke, mensen minder aanzet tot bewegen dan decennia
geleden. Het artikel van de hoogleraren Westerterp en Speakman
haalt die visie onderuit.
Metingen over de afgelopen 25 jaar tonen aan dat we niet
significant minder zijn gaan bewegen. Het energiegebruik van de
‘moderne’ mens is vergelijkbaar met dat van wilde zoogdieren van
vergelijkbare omvang. Dus moet de verklaring gezocht worden in
’overeten’. Westerterp: ‘Dat is een stuk eenvoudiger geworden nu
op elke straathoek kwalitatief goed eten tegen een redelijk prijs
te verkrijgen is. En mensen hebben veel capaciteit om extra
energie op te slaan in vet.’ Het onderzoek werd verricht met
behulp van ‘tweevoudig gemerkt water’, dat bestaat uit zware
waterstof en zware zuurstof. Die stoffen zijn in urinemonsters
terug te vinden, aan de hand waarvan de CO2-productie bepaald kan
worden, en daarvan afgeleid het totale energiegebruik.’ (Einde
persbericht)
Pas op de plaats
Persberichten bevatten ook angeltjes. ‘De enorme toename van het
aantal mensen met obesitas…’ verwijst naar Engeland en Amerika.
Het overgewicht onder jongeren in Nederland bijvoorbeeld is al
een kwart eeuw hetzelfde. Met
voldoende bewegen gaat het ook niet slecht. Ruim 65% van de
volwassen bevolking beweegt een half uurtje per dag matig
intensief en voldoet daarmee aan de Nederlandse Norm Gezond
Bewegen (NNGB). Waarom dan toch die heisa over de zogenoemde
‘overgewichtepidemie’ en de ‘heersende bewegingsarmoede’?
Misschien is de verklaring eenvoudig. Het levert subsidiegelden
op. En als eenmaal het idee heerst dat het wel waar moet zijn, dan is
het politiek correct om dat ook te roepen.
De NNGB claimt gezondheidsvoordelen, maar daar kun je ook
vraagtekens
bij zetten. En gezien de sociaal-economische consequenties is de
kans groot dat je gezondere levensstijl je later geld gaat
kosten. Als
je in beweging wilt komen of meer wilt bewegen, doe het dan om de
goede reden. Als je conditie verbetert en kracht toeneemt, lukt
alle fysieke inspanning een stuk beter. En met een toegenomen
Eigen Kracht ziet een zoele zomeravond er gelijk ook een stuk
zwoeler uit.