Eet, drink en blijf slank en gezond

8 JAN. 04

Goede en toegankelijke voedingsboeken zijn schaars in het Nederlandse taalgebied. Zo schaars dat ze op de vingers van een hand te tellen zijn. Gelukkig is daar nu een geweldige wijsvinger bijgekomen: Eet, drink en blijf slank en gezond. De Willett-piramide van prof.dr. Walter Willett. Het is de grondige en speciaal voor de Nederlandse markt aangepaste vertaling van Eat, drink and be healthy. Aanschaf en aandachtige lezing van het boek is één van de beste diensten die je jezelf in 2004 kunt bewijzen.

Walter Willett: voedingsepidemioloog

Hare majesteit koningin Beatrix was er vorig jaar speciaal voor aangetreden: voor zijn verdiensten als voedingsonderzoeker kreeg prof.dr. Walter Willett in maart een eredoctoraat aan de Wageningen Universiteit (de universiteit gespecialiseerd in voedingswetenschappen). De laureaat, zoals dat zo mooi heet, is hoogleraar voeding en epidemiologie aan de Harvard School of Public Health en hoogleraar geneeskunde aan de Harvard Medical School. Een wetenschapper die aan ‘Harvard’ heeft gestudeerd, geniet al een enorm prestige, aangezien het samen met het MIT (Massachusetts Institute of Technology) het meest prestigieuze bolwerk van wetenschap is, laat staan een tweevoudig hoogleraar.

De resultaten van Willetts werk zijn in bijna 700 verschillende wetenschappelijke publicaties beschreven, waarvan 50 met een hele hoge impact in bladen als Science en Nature. Hij is de meest geciteerde voedingswetenschapper van het afgelopen decennium, en volgens voedingsprof Martijn Katan, “de grootste voedingswetenschapper van onze tijd”. Aan alle verdiensten kunnen we nog toevoegen, dat professor Willett ook echt de behoefte heeft om de modale man en vrouw te informeren en te adviseren over de stand van zaken in de voedingswetenschappen (met name voeding en gezondheid). Dat hij de tijd heeft gevonden én genomen om dit boek te schrijven, mag echt bijzonder heten.

Voeding en gezondheid

Als epidemioloog (de wetenschap die zich bezighoudt met de verbreiding van ziekten en de oorzaken en factoren die daar (mogelijk) bij betrokken zijn) is Willett vooral werkzaam op het terrein van voeding en gezondheid. Hij zet zich in om wetenschappelijke adviezen te geven over gezondheid en voeding die op gedegen wetenschappelijk onderzoek zijn gebaseerd. In zijn boek zet hij zich vooral af tegen de Amerikaanse voedingspiramide die in 1992 op, volgens hem, wankele wetenschappelijke gronden is opgesteld. Vetten worden nagenoeg zonder onderscheid in de top van deze piramide gezet (betekent dus: spaarzaam gebruiken) en koolhydraten eveneens nagenoeg zonder onderscheid in de basis van de piramide. Inmiddels heeft een vracht aan wetenschappelijke literatuur deze piramide dusdanig aangevreten, dat een heel andere piramide nodig is. Een piramide waarin aan de basis plantaardige oliën staan, bepaalde koolhydraten (die met een hoge glycemische index) juist in de top (spaarzaam gebruiken) en Joris Driepinter (ach moet het, drie glazen melk per dag doet het) van zijn troon is gestoten.

De gaten in de piramide zijn: alle vetten zijn slecht, alle complexe koolhydraten zijn goed, eiwitten zijn eiwitten, zuivelproducten zijn onmisbaar, eet aardappelen, en tot slot geen richtlijnen voor gewicht, lichaamsbeweging, alcohol en vitamines. Het enige waarin de Amerikaanse piramide en die van Willett overeenstemmen is de nadruk op een ruime consumptie van groente en fruit. De Nederlandse voedingsadviezen neigen wat meer naar Willetts piramide. Dit zijn een paar van de belangrijkste verschillen in vogelvlucht.

Van harte aanbevolen

Het boek van Willet geeft in twaalf hoofdstukken gedegen en toegankelijk de stand van zaken over wat je kunt geloven over voeding, wat een gezond gewicht is, hoe het zit met vetten, eiwitten en koolhydraten, groente en fruit, alcohol en vitamines (over dit laatste is Willett een stuk positiever dan men ‘gebruikelijk’ is), en tot slot een heldere samenvatting van het voorafgaande en een hoofdstuk met recepten en menu’s.

Een geweldig boek en voorbeeldig uitgegeven door Kosmos Z&K uitgevers, die voedingsdeskundige Ir. Yneke Vocking het boek lieten bewerken voor de Nederlandse situatie. Een must voor iedereen die echt wil weten hoe het met voeding zit. De prijs is 19,99 euro.