Kunstmatig gezoete frisdrank: toch niet zo fris?
Een klassiek idee dat je geregeld tegenkomt op websites en socials is, dat zero calorie frisdranken je niet slanker maar dikker maken. Op de een of andere manier zouden sterke zoetstoffen iets doen met je suikerstofwisseling, waardoor je meer trek zou krijgen in zoetigheden, en daarmee bijdragen aan gewichtstoename. Uit recente onderzoeken blijkt echter het tegendeel.
Frisdrank zonder suiker, maar mét zoete smaak. Niet de lasten, maar wel de lusten. Dat klinkt bijna te goed om waar te zijn, toch? Daarom zijn light- en zerofrisdranken al jaren onderwerp van discussie. Volgens sommigen helpen ze je om af te vallen zonder aan smaak in te boeten. Volgens anderen zorgen ze juist voor meer trek, slopen ze je stofwisseling en zorgen ze zelfs voor toename van de vetmassa. Ja, je leest het goed: er zijn mensen die zweren dat je dik wordt van je cola zero. Maar wat zegt de wetenschap? Kun je met een gerust hart een je favoriete blikje zero drinken als je op je vetpercentage let, of moet je het zien als een sluwe saboteur van je body comp dromen? Eerst maar eens bespreken wat er in een blikkie zero zit.
Kunstmatige zoetstoffen
Wat zit er dan precies in zo’n zero drankje? Light- en zerovarianten van fris worden meestal gezoet met kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam, sucralose, acesulfaam-K of stevia (die laatste is technisch gezien een natuurlijke zoetstof, maar functioneert hier hetzelfde). Ze zijn 100 tot soms wel 600 keer zoeter dan suiker, maar leveren praktisch geen calorieën. Kun je deze drankjes met een gerust hart drinken? Of zorgen ze op termijn toch voor gewichtstoename? Om daar achter te komen, is het handig om te kijken wat het effect van zero- en lightdrankjes op het lichaamsgewicht is. Gelukkig zijn er twee van deze studies.
Wat zegt de wetenschap?
In deze studie onderzochten voedingswetenschappers ruim 300 volwassenen die eerst 12 weken een afvalprogramma doorliepen. Daarna werden ze willekeurig ingedeeld in twee groepen. Waar de ene groep alleen water dronk, kreeg de andere groep kunstmatig gezoete dranken. Beide groepen kregen hetzelfde begeleidingstraject van 40 weken om hun gewicht stabiel te houden.
Wat bleek? De groep met lightdranken verloor gemiddeld 6,2 kilo, terwijl de watergroep op 2,5 kilo bleef steken. Een verschil van 3,7 kilo en dat is praktisch relevant voor iedereen die weleens een plateau in gewichtsverlies heeft meegemaakt. En nog iets opvallends: de lightgroep gaf aan minder honger te ervaren, meer verzadiging te voelen en het eetpatroon beter vol te houden dan de watergroep. Geen teken van onstilbare cravings dus, eerder het tegenovergestelde. Het onderzoek gaat verder niet in op het mogelijke verband met verzadiging, helaas.
In een vergelijkbare studie uit 2024 met bijna 500 deelnemers volgde iedereen eerst een afvaltraject van 12 weken. Daarna werden de deelnemers opgedeeld in 2 groepen waarna ze overgingen op óf water, óf kunstmatig gezoete dranken voor de daaropvolgende 40 weken. Beide groepen kregen weer identieke begeleiding.
Uiteindelijk viel de lightgroep 7,5 kilo af, de watergroep 6,1 kilo. Het verschil van 1,4 kilo was statistisch significant, maar niet groot genoeg om als praktisch relevant te gelden. Wel weer diezelfde trend: de lightgroep had minder last van honger, ervaarde minder cravings en vond het makkelijker om zich aan het dieet te houden. Het lijkt er dus op dat een zoet drankje zonder calorieën niet per se tot uitglijders leidt, integendeel.
En dus…
Voor sporters en fitnessfanaten is het geruststellend om te weten dat light- en zerofrisdranken prima passen in een voedingspatroon gericht op vetverlies of gewichtsbehoud. Sterker nog, ze kunnen helpen om honger te dempen en je aan je voorgenomen voedingspatroon te houden.
Let wel op. Overdaad schaadt. Lightdranken bevatten dan wel geen suiker, ze zijn wel zuur. En dat betekent: slecht nieuws voor je tandglazuur. Daarnaast wil je geen gewoonte maken van liters zoete drank per dag, hoe calorievrij ook.
Dus, geniet gerust van een blikje cola zero, maar zie het als hulpmiddel, niet als basis. Water, thee en zwarte koffie blijven de fundamenten van een goede vochtinname.