EN  |  FR

Help, een bodybuilder

Er is niets mis met je als je aan krachttraining doet. Sterker nog, krachttraining heeft veel fysieke en psychologische voordelen. Er is ook niets mis met bodybuilding. Toch loopt het bij bodybuilders wel eens uit de hand. Een recent onderzoek van Britse psychologen maakt duidelijk waarom sommige bodybuilders 'biggarexia' krijgen en anderen gezond lichamelijk en geestelijk groeien.

Dat sporten goed voor je is, hoeven wij je niet te vertellen. Een betere gezondheid en fitheid is voor velen de belangrijkste drijfveer om een actievere levensstijl te starten en vol te houden. Toch speelt uiterlijk bijna altijd, bewust of onbewust, ook een rol. Soms gaat dat uiterlijk overheersen en is de sporter niet meer in staat zijn of haar lichaam objectief te beoordelen. Dat verschijnsel staat bekend als Body Dismorphic Disorder (BDD) [Mag het ietsje meer zijn?].

Ongeremd doorgroeien

De vorm van BDD die onder krachtsporters en vooral onder bodybuilders het meest voorkomt, staat bekend als biggarexia of Adonis-complex. Biggarexia is een omgekeerde vorm van anorexia nervosa. Iemand met biggarexia is gefixeerd om steeds maar meer spiermassa te verkrijgen, omdat hij of zij denkt er nog steeds iel uit te zien. Er zit geen rem meer op het streven naar verder doorgroeien. Toch leidt niet iedere bodybuilder aan biggarexia, zo blijkt uit een onderzoek dat Britse psychologen in 2003 publiceerden in het vakblad Psychopharmacology [Abstract onderzoek relatie anabolen en biggarexia].

BMI en krachtsport

De onderzoekers stelden een onderzoeksgroep samen uit honderdzevenendertig leden van een Brits fitnesscentrum. Vijftig van hen deden cardiofitness en raakten de dumbbells en barbells niet aan. Zij wilden vooral gewicht verliezen. Negenendertig mannen van de onderzoeksgroep wilden meer spiermassa, maar waren niet bereid daarvoor iets te slikken. Negentien bodybuilders gebruikten anabolen en negenentwintig bodybuilders hadden gebruikt, maar stonden al drie maanden 'droog'. Bij het begin van het onderzoek hadden de vier groepen ongeveer dezelfde BMI (tussen de vierentwintig en zevenentwintig).
Een BMI tussen de twintig en vijfentwintig geld als een gezond gewicht. BMI bij krachtsporters is een wat lastig criterium. Bij iemand die niet aan krachtsport doet en een hoog BMI heeft, is overtollig vet meestal de oorzaak. Bij krachtsporters wordt een hoge BMI vaak veroorzaakt door meer spiermassa. Toch is het vaak een indicatie dat het niet helemaal goed zit in het lijf. Bij het onderzoek werd duidelijk dat alleen de bodybuilders die niet slikten en ook nooit geslikt hadden een gezond BMI van 24 hadden. De gebruikers en ex-gebruikers hadden al een te hoog BMI (respectievelijk zevenentwintig en zesentwintig), maar wilden nog steeds zwaarder worden. Ook op de vraag naar hun ideaalgewicht schoten de gebruikers en ex-gebruikers uit de bocht. Alleen de cardiofitnessers en 'natural' bodybuilders streefden een ideaal gewicht na. De gebruikers en ex-gebruikers wilden respectievelijk vijftien en negen kilo te zwaar worden.

Eetstoornis en krachtsport

De onderzoekers legden de groep ook een (voor biggarexia) aangepaste Eating Disorder Index. Deze vragenlijst bepaalde of iemand een eetstoornis (i.c. biggarexia) heeft. Op die index scoorden de gebruikers en ex-gebruikers van anabolen bijna twee keer hoger dan de cardiofitnessers of de niet gebruikende bodybuilders. De laatste twee hadden een score die de psychologen als 'geestelijk gezond' beschouwden. Over de oorzaak willen de onderzoekers geen uitspraak doen zonder verder onderzoek. Biggarexia en anabolengebruik gaan samen, maar of biggarexia nu leidt tot anabolengebruik of dat juist anabolengebruik tot biggarexia is niet duidelijk.