EN  |  FR

Een virus op anabolen

Toen het coronavirus de wereld in zijn greep kreeg, en het ene na het andere land in lockdown ging, gebeurde er iets wat dopingexperts niet hadden verwacht. Als we afgaan op de berichten op de sociale media, heeft de coronacrisis het anabolengebruik verminderd. Terwijl miljoenen mensen in paniek raakten of juist de ernst van de situatie niet onder ogen wilden zien, deed hardcore bodybuilding een stap terug.

Wat doen anabolengebruikers als ze voor onbepaalde tijd niet kunnen trainen? Toen in bijna alle landen de fitnesscentra, sportscholen en krachthonken moesten sluiten, vreesden dopingexperts en artsen die zich hebben gespecialiseerd in anabolengebruikers dat het gebruik van anabolica zeer fors zou kunnen toenemen. Zonder toegang tot hun loodzware gewichten zouden gebruikers mogelijk hun doseringen gaan opschroeven in een poging zoveel mogelijk spiermassa vast te houden. En naturelbodybuilders in dezelfde situatie zouden wel eens kunnen besluiten om te gaan kuren.

Doc O’connor

Eén van de bezorgde artsen was de Amerikaanse endocrinoloog Thomas O’Connor. O’Connor, die mannen begeleidt die anabole steroïden of testosterontherapie gebruiken, was één van de eersten die op zijn YouTube-kanaal gebruikers een niet mis te verstane waarschuwing gaf. Anabolen kunnen bij sommige individuen bloedstolsels laten ontstaan, vertelde hij vlak nadat de Amerikaanse overheid de sportscholen had laten sluiten, en sommige ziekenhuizen volstroomden met Covid-19-patiënten. Zeker als je niet of weinig beweegt, is de kans daarop reëel.

“Als je geen anabolen gebruikt, dan is dit niet het moment om te gaan kuren”, aldus O’Connor. “Ik zal nooit iemand adviseren om te gaan gebruiken, maar op dit moment moet je er even helemaal van afzien.” Anabolengebruik verhoogt nu eenmaal de kans op medische complicaties, en zeker op het moment dat de medische zorg wordt overbelast kun je die missen als kiespijn. Gebruikers die af en toe kuren doen er nu beter aan gewoon te stoppen, vond O’Connor, terwijl verstokte gebruikers die niet willen of kunnen stoppen met gebruik minstens hun doses zouden kunnen verlagen. “Of ze zouden kunnen overstappen op testosterontherapie. Da’s nog beter.”

Op een ander YouTube-kanaal geeft VigorousSteve, een Nederlandse bodybuildingcoach die opereert vanuit Thailand, gebruikers een soortgelijk advies - maar dan met een andere onderbouwing. In de 7 jaar dat hij gebruikers en niet-gebruikers heeft begeleid, en geregeld hun bloed heeft laten analyseren, heeft hij gemerkt dat anabolenkuren de hoeveelheid witte bloedcellen verminderen. Hoe hoger de doses, hoe groter de afname. En dat is, in een periode waarin een dodelijk virus over de wereld raast, ongewenst. Witte bloedcellen zijn immuuncellen. Het zijn de cellen waarmee het lichaam zich wapent tegen virussen en andere ziektekiemen. Dat anabolengebruik het immuunsysteem kan verzwakken is oud nieuws. Hier lees je er meer over.

Bodybuilders op de IC

Of farmacologische bodybuilders ook vaker slachtoffer van het coronavirus worden weten we niet. Het is voor zover bekend niet onderzocht. We weten wel dat bodybuilders, ook al zijn ze topfit, niet onkwetsbaar zijn voor het coronavirus. In Engeland kwam Simon Fan op de intensive care, net als Steve Banks, een andere Britse bodybuilder. Bij Banks hakte Covid-19 er zo diep in, dat hij naderhand  opnieuw moest leren lopen. Nog heftiger waren de beelden die de Amerikaanse bodybuilder en verpleger Mike Schultz op zijn Instagram zette. Schultz, net als Fan en Banks, een gespierde veertiger, verloor een slordige twintig kilo spiermassa door zijn ziekte. Je vindt zijn schokkende ‘voor’ en ‘na’-foto’s op bijna alle bodybuildingboards.

Schultz, Banks en Fan overleefden hun ziekte. Wereldwijd zijn er nu, op het moment van schrijven, meer dan 350.000 mannen en vrouwen voor wie dat niet geldt. Wat we inmiddels over het coronavirus weten, doet vermoeden dat anabole steroïden en testosteron de kans op complicaties en misschien ook een foute afloop bij een coronabesmetting kunnen verhogen. Maar voordat we je kunnen vertellen waarop we dat vermoeden baseren, moet je eerst weten waarom het coronavirus zo schadelijk is. 

Een gluiperig virus

Het coronavirus is een gluiperig virus, vertelt de Wageningse immunoloog Huub Savelkoul in deze video. Het dringt niet alleen binnen in de longcellen, waar het zich vermeerdert, maar doodt ook een type immuuncel dat wetenschappers T-helpercel noemen. Als het coronavirus zich heeft genesteld in de longen, vallen immuuncellen van een andere type, de Killer-T-cellen, de virussen aan. Ze gaan daarbij nietsontziend te werk, en stoppen pas als ze van de T-helpercellen de instructie krijgen om de aanval te staken. Als het coronavirus de T-helpercellen heeft gedood, blijft dat signaal achterwege, en blijven de Killer-T-cellen gezonde cellen doden. Door die continue aanval verandert het longweefsel in één grote ontsteking, die volloopt met vocht en maakt dat de longen geen zuurstof meer kunnen opnemen. De aanval van het coronavirus op de T-helpercellen verklaart waarom mannen vaker overlijden door het coronavirus dan vrouwen. Mannen maken fors minder T-helpercellen aan dan vrouwen. En als die mannen ook nog testosteron en andere anabole steroïden gaan gebruiken, dan zetten ze volgens fundamenteel onderzoek hun immuunsysteem nog verder op achterstand.

In een dierstudie, die is opgeduikeld door het YouTube-kanaal More Plates More Dates, verhogen anabole steroïden de afgifte van cytokines door immuuncellen. We gaan je niet lastigvallen met een complex immunologisch verhaal, maar dat zou wel eens kunnen betekenen dat anabolen bij een coronabesmetting op hol geslagen Killer-T-cellen nog verder opjutten. More Plates More Dates, dat net als dokter Thomas O’Connor en bodybuildingcoach VigorousSteve verstokte gebruikers adviseert om tijdens de coronacrisis het gebruik zo ver mogelijk te verminderen, vond ook een reageerbuisonderzoek waarin anabole steroïden immuuncellen uitschakelden.

De gezamenlijke strekking van al die studies is dat gebruikers op dit moment beter de doseringen van hun anabole steroïden minstens tot op het niveau van therapeutische doseringen kunnen terug brengen, zegt vlogger Dennis van More Plates More Dates. “In een periode waarin het gevaarlijk is om weinig weerstand tegen virale infecties te hebben, kun je op die manier het functioneren van je immuunsysteem ondersteunen.”

Dossiers: