EN  |  FR

Verband tussen anabolen en hart- en vaatziekten niet meer te ontkennen

In honderden studies leggen onderzoekers een verband tussen aan de ene kant anabole steroïden, en aan de andere kant hart- en vaatziekten. Doorsneegebruikers hebben de neiging dit soort onderzoeken al te vlot van tafel te vegen. Dat kunnen ze beter niet doen met de studie die Amerikaanse onderzoekers onlangs in Circulation hebben gepubliceerd. Het is de meest overtuigende tot nu toe.

Stel je hartcellen in een laboratorium bloot aan hoge concentraties anabole steroïden, dan worden ze minder vitaal en gaan ze eerder dood. Spuit je ratten in met nandrolon, dan wordt hun hart gevoeliger voor stresshormonen. Bestudeer je een paar willekeurige farmacologisch ondersteunde bodybuilders uit de gym, dan zie je dat hun hart minder goed functioneert dan dat van willekeurige naturelbodybuilders. Er zijn honderden van zulke studies, die op z’n minst suggereren dat anabolengebruik niet goed is voor hart en bloedvaten. En daarnaast is er natuurlijk de almaar groeiende lijst van ‘gebruikende’ bodybuilders en strongmen, die op verdacht jonge leeftijd aan hart- en vaatziekten zijn bezweken. Mike Matarazzo, Art Atwood, Ed Van Amsterdam, Greg Kovacs, Ed Kawak, Don Youngblood – de lijst is lang, veel te lang.

Sceptici

Toch lopen er in het anabolenmilieu nog steeds gebruikers, handelaren en experts rond die glashard ontkennen dat er een verband is tussen anabolica en hart- en vaatziekten. “Die gevallen van overleden atleten zijn tragisch, maar bewijzen op zichzelf nog niets”, zeggen ze bijvoorbeeld. “Hartaanvallen, beroertes en hartfalen komen gewoon veel voor. Je kunt op je vingers uittellen dat er dus ook bodybuilders door die aandoeningen bezwijken.”

Ook van de studies zijn de sceptici die de materie onder de knie hebben niet onder de indruk. “Dierstudies en reageerbuisstudies zeggen weinig over mensen”, zeggen ze. “En de humane studies zijn wel erg klein. Harde conclusies kun je er niet aan verbinden.” En daarmee hebben de sceptici eerlijk gezegd een punt. Of misschien moeten we zeggen: daarmee hadden ze een punt. Want de studie die onderzoekers van het Amerikaanse Massachusetts General Hospital onlangs publiceerden in Circulation is van een zwaarder kaliber dan de onderzoeken die tot nu toe zijn verschenen.

Anabolengebruikers versus naturelsporters

De onderzoekers bestudeerden 140 mannen van 34-54 jaar oud, die allemaal op dagelijkse basis fanatiek met gewichten trainden. Van hen gebruikten 86 mannen al minstens 2 jaar anabole steroïden. De doorsneegebruiker in deze studie kuurde al 7 jaar, en had in die periode 366 gram androgene anabolen hormonen in zijn lichaam gestopt. Dat is een hoeveelheid waarvan artsen moeten zuchten, maar waarvan veel gebruikers anno 2017 zullen zeggen dat die wel meevalt.

De overige 54 studiedeelnemers hadden nog nooit anabolen gebruikt. Ze trainden wel met gewichten, net zo intensief als de gebruikers. De onderzoekers hadden ervoor gezorgd dat die controlegroep van niet-gebruikers in zoveel mogelijk opzichten leek op die van de gebruikers.

Vervolgens bepaalden de cardiologen hoe het hart van de studiedeelnemers eraan toe was. Ze bepaalden onder meer hoeveel zuurstofrijk bloed, afkomstig van de longen, de hartspier het lichaam in kon stuwen. Volgens veel studies verminderen anabolica dat vermogen. De spierversterkers maken de wanden van de hartspier dikker en stugger, waardoor de capaciteit van het hart om het lichaam van bloed te voorzien afneemt.

Bij de niet-gebruikers waren er een paar waarbij dat vermogen beneden de maat was, maar dat waren uitzonderingen. Bij de overgrote meerderheid van de niet-gebruikers was het hart picobello in orde. Bij de gebruikers waren de uitkomsten minder fraai. De meesten van hen zaten in de probleemzone.

Je moet daarbij trouwens wel opmerken dat het uitmaakte of de gebruikers tijdens het onderzoek aan het kuren waren of even tussen twee kuren in zaten. In het laatste geval functioneerde het hart van een dozijn gebruikers onder de maat, maar werkte het bij de meeste gebruikers nog acceptabel. Kennelijk kan het hart zich tijdens de periode waarin gebruikers clean zijn gedeeltelijk herstellen. Je vraagt je vervolgens meteen af wat dit betekent voor de anabolengebruikers die continu middelen gebruiken, en nooit meer volledig clean zijn, maar goed.

Dichtgeslibde bloedvaten

Problematischer was het gesteld met de cruciale bloedvaten die de hartspier van bloed voorzien. Bij de gebruikers waren die bloedvaten vaker dichtgeslibd dan bij de niet-gebruikers, ontdekten de onderzoekers. Als die bloedvaten niet goed meer werken, is de kans op een hartaanval levensgroot.

Ja, er waren gebruikers met schone kransslagaderen. Maar het waren er verhoudingsgewijs minder dan de onderzoekers aantroffen bij de niet-gebruikers. En jazeker, er waren ook niet-gebruikers met dichtgeslibde kransslagaderen. Maar de meerderheid van de deelnemers van de studie, die slechte kransslagaders hadden waren wel degelijk gebruikers.

De belangrijkste voorspeller van slechte kransslagaders was trouwens het totaal aantal jaren dat de gebruikers hadden gekuurd. Hoe meer dat er waren, hoe groter de kans dat hun bloedvaten in een beroerde conditie waren. Anabolengebruik als manier van leven? Dat betekent dan wel een korter leven. 

Vertrouwen

De onderzoekers hopen dat door hun bevindingen overheden en artsen beter hun best gaan doen om het gebruik van anabolen in te dammen. Ze hebben kennelijk het idee opgegeven dat anabolengebruikers zelf zich iets van hun onderzoek zullen aantrekken, hoe goed het ook is. Da’s begrijpelijk. Misschien onderschatten ze daarmee de gebruikers van anabole steroïden. De groep is gevarieerder dan vaak wordt gedacht.

Dossiers: