EN  |  FR

Mannen met ballen zijn dopingvrij

De anabolengebruikers in krachthonken en fitnesscentra brengen hun hormoonhuishouding waarschijnlijk permanent schade toe. Dat ontdekten Deense endocrinologen in een onderzoek onder honderd recreatieve bodybuilders. Ook na een herstelperiode van een jaar of drie maken ex-anabolengebruikers nog steeds minder testosteron aan dan naturelbodybuilders. Zorgwekkend.

We schrijven op onze website het liefst over de gezonde alternatieven voor doping. Daarnaast nemen we supplementen vaak de maat, vooral wanneer ze dubieuze of ronduit gevaarlijke ingrediënten bevatten. Soms zetten we supplementen in het zonnetje, als ze dat verdienen.

Maar soms gebeurt er iets waardoor we afwijken van dat stramien. Bijvoorbeeld als een uitstekende groep onderzoekers een belangrijke studie publiceert in een prestigieus wetenschappelijk tijdschrift, waaruit duidelijker dan ooit tevoren blijkt dat anabolengebruik toch heus aanzienlijke gezondheidsrisico’s met zich mee brengt. Endocrinologische risico’s, om precies te zijn.

Permanente schade

De onderzoekers waarover we het hebben zijn verbonden aan het universitaire ziekenhuis van Kopenhagen, en hun onderzoek is verschenen in PLoS One. De Denen bestudeerden drie groepen recreatieve bodybuilders, die allemaal al meerdere jaren trainden met gewichten. De ene groep gebruikte anabole steroïden, een andere groep was al 2-3 jaar clean en een derde groep was nooit aan het kuren begonnen.

In het bloed van de gebruikers vonden de Denen een torenhoge concentratie testosteron. Dat was uiteraard synthetisch testosteron. De gebruikers hadden bijna acht keer meer testosteron in hun bloed dan de naturelbodybuilders.

Dat is niet opzienbarend. Dat dopinggebruikers in het bodybuildingcircuit niet terugschrikken voor megadoseringen is oud nieuws. Wel opmerkelijk is wat de onderzoekers ontdekten toen ze de testosteronspiegel van de ex-gebruikers vergeleken met die van de nooit-gebruikers. Hoewel de ex-gebruikers al jaren clean waren, hadden de ex-gebruikers een kleine twintig procent minder vrij testosteron in hun bloed dan de nooit-gebruikers.

De onderzoekers vermoeden dat het anabolengebruik de testes blijvend beschadigt. De testes van de ex-gebruikers waren door de bank genomen kleiner dan die van de nooit-gebruikers. 
Tijdens anabolenkuren krimpen de testes en stopt de natuurlijke aanmaak van testosteron doordat de hersenen minder van de hormonen FSH en LH produceren. Die hormonen zorgen ervoor dat de testes intact blijven, en zaadcellen en mannelijk geslachtshormonen produceren. Wetenschappers dachten tot voor kort dat na een anabolenkuur de aanmaak van FSH en LH weer op gang komt, en daardoor de natuurlijke productie van testosteron en zaadcellen weer aan de praat gebracht wordt. Het Deense onderzoek doet echter vermoeden dat het zo simpel niet is. De ex-gebruikers en de nooit-gebruikers hadden evenveel FSH en LH in hun bloed. Dat, en de kleinere testes van de ex-gebruikers, doet vermoeden dat het gebruik van hoge doses anabolica, waarbij de concentratie testosteron in het lichaam onnatuurlijk hoog oploopt, iets permanent in het lichaam verandert.

PCT

Anabolengebruikers proberen het herstel van hun natuurlijke hormoonhuishouding te versnellen door ‘nakuren’ of, zoals dat op de webfora ook wel heet, ‘post-cycling therapy’ (PCT). PCT kan betekenen dat een gebruiker na zijn kuur het hormoon hCG gebruikt. HCG lijkt op LH, en stimuleert net als LH de testes. Tijdens PCT kunnen anabolengebruikers ook antioestrogenen gebruiken zoals clomifeencitraat of tamoxifen. Volgens informatie op de meeste steroïdenwebsites verhogen die middelen de afgifte van FSH en LH.

Endocrinologen vragen zich al langere tijd af of in hoeverre PCT na anabolenkuren effectief is. Het is nooit echt goed onderzocht, en het groeiende aantal ex-gebruikers die met problemen aanklopt bij een arts doet vermoeden dat anabolenhandboeken het op dit punt bij het verkeerde eind hebben. Het Deense onderzoek versterkt dat vermoeden. De helft van de ex-gebruikers had in het verleden aan een of andere vorm van PCT gedaan. Het zou dus zomaar kunnen dat PCT inderdaad zinloos is. Of misschien heeft PCT wel zin, maar kan ook PCT hooguit de schade aan de hormoonhuishouding beperken – en niet opheffen.

Volkomen nieuw zijn de Deense bevindingen trouwens niet. Nog niet zo lang geleden meldden Amerikaanse vruchtbaarheidsklinieken al dat een deel van de onvruchtbare mannen die zij proberen te helpen een gebruikersverleden heeft. Meer over dat onderzoek lees je hier. De Amerikaanse studie was echter van minder kaliber dan het Deense onderzoek.

Nederlandse versie

In het Haarlemse Kennemer Gasthuis werken de endocrinologen Pim de Ronde en Diederik Smit aan een soortgelijk onderzoek: de Haarlemstudie. Anabolengebruikers die aan het onderzoek meewerken worden voor en na een kuur uitvoerig onderzocht, en daar worden geen kosten voor in rekening gebracht. Mocht je iemand kennen die anabolen gebruikt, en zich zorgen maakt over de gevolgen daarvan, dan is het goed te weten dat er een Anabolenpoli bestaat.Ook is er voor gebruikers van anabole steroïden de mogelijkheid om deel te nemen aan de Haarlemstudie. Meer hierover vind je hier.

En als jij a. hard en serieus traint met gewichten en b. het structureel vertikt om daarbij farmacologische hulpmiddelen te gebruiken, blijf dat dan vooral doen. Je hebt de goede keuze gemaakt.

Dossiers: