EN  |  FR

Verbod op efedra leidt niet tot problemen

Efedra is een stimulerend middel dat in april 2004 verboden werd. Ruim een jaar na het verbod op de verkoop van efedra blijkt dat dit niet heeft geleid tot grote problemen bij mensen die het middel gebruikten. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Efedragebruikers in Nederland: plezier, presteren en afslanken’ van het IVO uit Rotterdam.

Efedra werd verwerkt in afslankmiddelen en werd in smartshops als herbal energizer verkocht. Hoewel de geënquêteerde efedragebruikers relatief veel ervaring hebben met drugsgebruik, meldt slechts 14% van de 237 recente efedragebruikers over te zijn gestapt op harddrugs, zoals speed en XTC. Deze mensen gebruikten efedra vooral bij het uitgaan. De mensen die efedra-houdende producten gebruikten om af te slanken zijn gestopt of overgestapt op afslankmiddelen zonder efedra. Ten slotte is er een groep die kort voor het verbod efedra heeft gehamsterd en daar nu zuinig aan mee doet.

Meervoudig gebruik

Het blijkt dat vrouwen efedra frequenter gebruiken dan mannen. Dit komt omdat vrouwen efedra als afslankkuur gebruiken (73%), en het gedurende een periode regelmatig innemen. Mannen gebruiken efedra vooral als partydrug (55%) en het gebruik is daarom bij hen meer incidenteel van karakter. Het blijkt verder dat efedra door zowel mannen als vrouwen voor meer doeleinden wordt gebruikt, zoals sporten (30%) en als stimulerend middel bij werken (20%).

Ervaren bijwerkingen

De belangrijkste effecten die worden ervaren zijn: stemmings- en prestatieverbetering, eetlustremming en bijwerkingen, zoals: nervositeit, hartkloppingen en slaapproblemen. Bijwerkingen zijn iets anders dan gezondheidsklachten. In totaal rapporteert 16% van de ondervraagden gezondheidsklachten ten gevolge van efedragebruik. Gerapporteerde gezondheidsklachten spitsen zich toe op hartritmestoornissen, hoge bloeddruk of oververmoeidheid. Ongeveer 10% rapporteert dat ze behalve gezondheidsklachten ook controleproblemen met efedra ervaren.

Efedra, het middel dat onlangs landelijke publiciteit kreeg door een inval van Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) bij de kliniek van Conny van Breukhoven (zie ook Inspectie onderzoekt afslankpillen Conny Breukhoven), is een middel dat qua chemische structuur en effect lijkt op amfetamine, zij het in een mildere vorm. Efedra stimuleert het centrale zenuwstelsel. Een verhoogde hartslag, bloeddruk en waakzaamheid zijn in principe normale effecten, waarbij geldt: hoe hoger de dosis hoe sterker de effecten.

Verbod efedra

Efedra viel tot 6 februari 2004 onder de Warenwet. De minister van Volksgezondheid wilde het middel na een overgangsperiode van drie jaar onderbrengen onder het regiem van de Wet op de Geneesmiddelenvoorziening (WoG). De Raad van State oordeelde dat dit juridisch onjuist is, waarna de minister het wetsvoorstel introk. De feitelijke verbodstelling ging in op 6 april 2004. De verbodstelling was aanleiding om het onderzoek naar efedragebruikers uit te voeren. Het Ministerie van VWS en de Stichting Volksbond Rotterdam hebben het onderzoek gefinancierd.

Het verbod heeft in 2004 bij veel smartshops geleid tot aanzienlijke daling van de omzet. Het is nog te vroeg om na te gaan of en in welke vorm zich een zwarte markt voor het middel zal ontwikkelen. Het is wel de verwachting dat internetwinkels hierin een rol gaan spelen.

Meer informatie?

Het volledige rapport van IVO (inclusief samenvatting) is te downloaden:
/media/files/icons/pdficon.gifEfedragebruikers in Nederland: plezier, presteren en afslanken.
Ook kun je bij de onderzoekers terecht: drs. Cas Barendregt (barendregt@ivo.nl) of dr. Brigitte Boon (boon@ivo.nl).