EN  |  FR

Kersen tegen spierpijn?

Iedere sporter weet wat spierpijn is. Een beetje spierpijn kan je wellicht voldoening schenken (je voelt dat je hebt gewerkt!), maar veel spierpijn kan best lastig en pijnlijk zijn. Een recent wetenschappelijk onderzoek lijkt een oplossing te bieden voor deze sporterskwaal. Simpelweg kersen eten zou de pijn kunnen verzachten. Heeft het aloude adagium ‘no pain, no gain’ zijn langste tijd gehad?

Kersensap vermindert spierpijn en krachtverlies na excentrische training. Zo luidt de conclusie van een klein wetenschappelijk onderzoek waarvan de resultaten vorige maand werden gepubliceerd in de online versie van de British Journal voor Sports Medicine >
Het onderzoek werd gehouden onder 14 proefpersonen die dagelijks excentrische oefeningen voor hun biceps deden. Zware excentrische training leidt 24 tot 48 uur na het sporten vaak tot uitgestelde spierpijn (zie ook Spierpijn bestrijden). Deze vorm van spierpijn komt alleen voor bij mensen en paarden. Daarbij is sprake van haarscheurtjes in het bindweefsel, kapotte spiercelwanden en – vaak in tweede instantie – ontstekingsreacties. Uitgestelde spierpijn gaat vrijwel altijd gepaard met krachtverlies.

Minder pijn, minder krachtverlies

De proefpersonen in het kersenonderzoek dronken acht dagen lang twee keer per dag een kersendrank en acht dagen lang kregen zij een placebo. De kersendrank bevatte het equivalent van 50 tot 60 (zure) kersen. Wat bleek? Degenen die kersensap hadden gedronken, hadden vier dagen na de training significant minder spierpijn (de ‘kersengroep’ gaf de pijn een cijfer van 2,4 op een schaal van 1 tot 10, de placebogroep 3,2). Bovendien verschilde het moment waarop de pijn op zijn ergst was; voor de kersengroep was dat 24 uur na de training, terwijl bij de placebogroep de pijn nog bleef toenemen tot 48 uur na de training. Behalve minder pijn, had de kersengroep ook aanzienlijk minder krachtverlies (4% krachtverlies bij de kersengroep tegenover 22% voor de placebogroep).
Behalve spierpijn en krachtverlies maten de onderzoekers ook de spierspanning en de Range of Motion (ROM). Wat deze markers betreft lieten de kersengroep en de placebogroep echter geen verschillen zien. Om die reden zijn de onderzoekers dan ook terughoudend in hun conclusies. Er kan niet worden geconcludeerd, zo menen zij, dat kersensap spierschade voorkomt. Wel schrijven ze het door hen waargenomen behoud van spierfunctie toe aan het kersensap.

Bioactieve stoffen

De verklaring voor de uitkomsten van dit onderzoek heeft waarschijnlijk te maken met de flavonoïden (vooral anthocyaninen) in het kersensap. De onderzoekers vermoeden dat deze stoffen de membranen van de spiercellen beschermen en zo ontstekingen remmen.
Flavonoïden zijn een subgroep van polyfenolen, bioactieve stoffen die voorkomen in plantaardig voedsel. In groente en fruit zijn ze onder meer verantwoordelijk voor de grote variatie in kleuren. Er zijn al meer dan vierduizend soorten flavonoïden beschreven. Geen wonder dat deze grote groep weer wordt opgedeeld in subgroepen. Eén van die subgroepen is de groep anthocyaninen. Anthocyaninen zorgen voor de rode en paarse kleuren in groente en fruit. Vooral bessensap, rode wijn en druiven bevatten veel anthocyaninen. Maar kersen dus ook. Hoe donkerder de kersen, hoe meer anthocyaninen erin zitten.
Aan flavonoïden en andere bioactieve stoffen wordt vaak een grote gezondheidsbevorderende werking toegeschreven. Rode wijn en cacao zouden – vanwege die stoffen – goed zijn voor het hart en thee zou helpen om kanker te voorkomen. Studies naar deze gezondheidseffecten laten echter vaak geen consistent beeld zien. De precieze werking van deze stoffen is dan ook nog lang niet onomstreden.
De toepassing van kersen als ontstekingsremmer is overigens niet nieuw. De alternatieve geneeskunde gebruikt kersen al langer voor de behandeling van onder andere jicht, artritis, rugpijn, diabetes én – jawel! –spierpijn.

Lucratieve gezondheidsclaims

De vermeende heilzame werking van kersen komt ondernemers in de kersenbranche natuurlijk goed uit. Een beetje slimme ondernemer maakt daar uiteraard gebruik van in zijn reclame-uitingen. Maar net als in Nederland kunnen ondernemingen in de Verenigde Staten ongefundeerde gezondheidsclaims niet ongestraft uiten. In 2005 vermaande de US Food and Drug Administration dan ook bijna dertig ‘kersenbedrijven’, omdat zij op hun website pronkten met de medicinale werking van kersen.
En wat doe je dan, als slimme kersenondernemer? Natuurlijk! Je huurt een paar wetenschappers in en laat de gezondheidsclaims wetenschappelijk onderzoeken. En dat leidde dus bijvoorbeeld tot het in dit artikel besproken kersenonderzoek. Het onderzoek naar de relatie tussen kersensap en spierpijn werd gefinancierd door Cherrypharm, Inc., een producent van kersensap. Tevens mag niet onvermeld blijven dat de onderzoekers een belang van 2,5 procent hebben in deze onderneming.
Trek vooralsnog dus je eigen conclusies. Kersen eten kan geen kwaad (en is bovendien heerlijk!). Ons advies is om hier deze zomer lekker van te genieten en nader – onafhankelijk – onderzoek naar de heilzame werking van kersen af te wachten.

Dossier: