EN  |  FR

Lipostabil®: een vet verkeerde ‘oplossing’

Door Hans Wassink & Bart Coumans


Hallo,

Ik train al een tijdje en wil graag een wasbordje hebben. Veel buikspieroefeningen helpen daarbij niet veel en ik eet behoorlijk gezond en vetarm, maar toch wil dat laatste beetje vet op mijn buik niet verdwijnen. Volgens mijn vrienden lukt dat met diëten ook niet echt, en nu ben ik Lipostabil® tegen gekomen. Het zijn injecties met een vetoplosser, waarbij het vet dan op natuurlijke wijze het lichaam verlaat. Wat vinden jullie ervan?

Groeten,

M.

Beste M.,

Met krachttraining, cardio en een goed dieet is een wasbordje ook voor de gemiddelde man bereikbaar. Om je buikspieren zichtbaar te krijgen, moet je lichaamsvetpercentage tot 11, 12 procent zakken. Mannen van tussen de 20-30 jaar hebben gemiddeld een lichaamsvetpercentage van 15 procent. Hoe lager je het lichaamsvetpercentage wil hebben, hoe groter de inspanningen. En ook, hoe meer er aan je spiermassa wordt geknaagd! Natural bodybuilders weten hoe moeilijk het is om droog én massief op een wedstrijd te staan. Over het algemeen kiezen ze er daarom voor om het lichaamsvetpercentage in het off season niet lager dan tot een procent of 7 te laten zakken. De vraag is nu, moeten gezonde mannen met injecties aan de slag terwijl ze – als ze echt zouden willen – hun doel ook op een normale, gezonde manier zouden kunnen bereiken? En wat als daarna je lichaamsvetpercentage door teveel eten en te weinig bewegen weer oploopt? Weer injecties met een vetoplossend middel? Het lijkt ons niet echt de juiste weg.

Lipostabil® - van vaatontstopper tot cosmetische vetbuster

Lipostabil®, ook wel onder de namen Flapjab, Lipomelt, Liposdissolove en Fat-Away in de handel gebracht is een middel dat lichaamsvet wegbeukt, wegsmelt, oplost, dan wel gewoon de laan uit stuurt, om de namen van de verschillende handelsvarianten maar in vertaling op een rijtje te zetten. Het beeld van een trieste vetklomp die met hangende schouders de kuierlatten moet nemen, verschijnt voor het geestesoog. Een inspirerende en hoopvolle gedachte, maar het zal blijken dat vet zich niet zo makkelijk laat wegjagen. Vaak komen de vetten via de achterdeur gewoon weer naar binnen en hopen zich, afhankelijk van je erfelijk bepaalde vetopslag, gewoon weer op rond je middel, je dijbenen, je onderkin en andere favoriete voorraadschuren.
Oorspronkelijk is Lipostabil® een in Duitsland door fabrikant Sanofi-Aventis ontwikkeld medicijn, bedoeld voor de behandeling van bloedvaten die geblokkeerd worden door vetdeeltjes (vetembolie). Het belangrijkste ingrediënt van het middel is fosfatidylcholine – een extract uit sojabonen - soms ook wel gecombineerd met het oplosmiddel natriumdeoxycholaat. Normaal gesproken wordt het medicijn intraveneus ingespoten om eventuele vetblokkades op te lossen.
De vetoplossende werking van het medicijn trok de aandacht van allerlei partijen (cosmetische klinieken en schoonheidsklinieken), en men begon met het middel te experimenteren voor het oplossen van kleine hoeveelheden ‘hardnekkig’ vet bij oogleden, hamsterwangen, onderkinnen en andere plaatsen waar het vet niet welkom is. Naar verluidt met veel succes, want de ‘klinieken’ die er op agressieve wijze mee adverteerden schoten als paddenstoelen uit de grond. In plaats van intraveneus wordt Lipostabil® nu onder de huid (subcutaan) geïnjecteerd, met een aantal injecties op rond de plaats(en) waar men het vet wil verwijderen. Het op deze manier gebruiken van het medicijn is ‘oneigenlijk’, zeg maar niet waar het voor bedoeld is. Fabrikant Sanofi-Aventis, heeft dan ook gewaarschuwd dat het medicijn niet is ontwikkeld om met onderhuidse injecties het vet weg te krijgen, en acht deze ‘cosmetische toepassing’ dan ook niet veilig.

Strijd om Lipostabil®

Er woedt al enkele jaren een strijd tussen de ASAP, de American Society for Aesthetic Plastic Surgery, de grootste belangenvereniging van cosmetische chirurgen in Amerika, en de ASAL, de American Society of Aesthetic Lipodissolve, een club die ijvert voor het gebruik van Lipostabil® als vetoplosser als onderdeel van het arsenaal instrumenten in de cosmetische of schoonheidskliniek. Daarmee gaan ze in tegen het nadrukkelijk advies van de fabrikant zelf om dit medicijn niet onderhuids te injecteren als middel om vet kwijt te raken.
Halverwege 2007 heeft de ASAP een ‘position statement’ (een standpunt waarin de voor en tegens van iets worden afgewogen) geschreven waarin sterk wordt gewaarschuwd tegen dergelijk gebruik van het middel. De ‘statement’ is op internet te downloaden onder de titel The American Society for Aesthetic Plastic Surgery’s Position Statement On Injection Lipolysis (Lipodissolve Or Mesotherapy). De ASAP is ook bezorgd over het onoordeelkundig gebruik van het middel, hetzij door slecht opgeleid personeel in schoonheidsklinieken, hetzij door direct gebruik van het middel door de consument zelf, die via internet verkregen pakketten kan gaan doe-het-zelven. Omdat er vaak tientallen precieze kleine injecties nodig zijn rond een gebied, is het absoluut noodzakelijk dat dit door een deskundige gebeurt.
De ASAP voelt zich in de rug gedekt doordat de FDA (Food and Drug Administration) in Amerika de beide hoofdingrediënten van Lipostabil® wel heeft goedgekeurd als onderdeel van bijvoorbeeld afwasmiddelen of als medicijn om via intraveneuze injecties bloedvaten te ontstoppen, maar niet als middel om via onderhuidse injecties vet op te lossen.
De belangenclub die het cosmetisch gebruik van Lipostabil® wel verantwoord vindt, de ASAL, beweert dat er over de hele wereld in tal van klinieken op succesvolle en veilige manier wordt gewerkt, en dat de FDA alleen maar bezighoudt met medicijnen en apparaten, en niet met procedures. De ASAP zegt een waslijst met klachten over behandeling te hebben. De mogelijke bijwerkingen zijn in ieder geval niet misselijk: tijdelijke roodheid, zwellingen, bloeduitstortingen, gevoeligheid bij aanraken, branderige pijn, jeuk en spierpijnachtige klachten kunnen zich voordoen, maar ook diarree, lichte duizeligheid, misselijkheid of een doorbraakbloeding. Een enkele keer hebben mensen last van tijdelijke verhardingen op de behandelde plekken. Maar in de artikelen die de ASAP heeft bijgevoegd bij haar ‘position statement’, staan ook ernstiger complicaties gemeld: bacteriële infecties, allergische reacties, plaatselijke weefselafsterving en chronische korrelvorming. Misschien toch maar een boterham minder?

De grote verdwijntruc?

Er is tot nu toe nog weinig wetenschappelijk bewijs voor de veiligheid en effectiviteit van vet wegwerken met onderhuidse injecties met Lipostabil®, en dat maakt de behandeling controversieel. De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft de therapie niet goedgekeurd en in Brazilië en Canada is het zelfs verboden. Wat het extra moeilijk maakt om de effecten en veiligheid te beoordelen, is dat behandelaars injecteren met verschillende samenstellingen en doseringen van de twee hoofdingrediënten, fosfastidylcholine en natriumdeoxycholaat. Deze combinatie – die gezien wordt als een nieuw medicijn – is bovendien voor geen enkele toepassing goedgekeurd door de FDA.
Intussen wordt de cosmetische behandeling – ook wel Lypolyse (vetoplossing) genoemd – steeds populairder en worden in de VS en Europa naar verluidt al 50.000 tot 100.000 behandelingen gedaan. Bij het wereldwijde Network Lipolysis zijn al 350 artsen uit 21 landen aangesloten.
Voor het wegwerken van grote lagen spek is het niet de juiste behandeling. Volgens de behandelaars die positief zijn over de methode, is het slechts geschikt voor plaatselijke, kleine vetophopingen, van onderkin, hamsterwangen en ‘lovehandles’ tot laatste restjes weerspannig vet op buik, heupen en dijen. Met een heel dun naaldje en tientallen prikjes in het overtollige geachte vet wordt de ‘oplossing’ onderhuids ingespoten. De vetcellen zouden afgebroken worden en lokale problemen opgelost.
Waar het vet dan blijft, daar doen behandelaars vaak erg vaag over. Het vet zou ‘op natuurlijke weg via urine en ontlasting het lichaam verlaten’. Mits je op gewicht blijft is het resultaat blijvend, maar mocht je toch wat zwaarder worden, dan nog zou het resultaat goed blijven omdat ‘nieuw vet gelijkmatiger over het lichaam wordt verdeeld.’
Het ‘positition statement’ van de ASAP stelt echter duidelijk: ‘some advocates of Lipodissolve therapy have claimed that the ‘dissolved’ fat is eliminated via the urine or GI tract. This seems physiologically impossible unless a negative energy balance is also induced by diet and exercise. Fat is stored in adipocytes as triglycerides, and the body manages triglycerides and fatty acids in two ways: they are burned or they are stored. They are not excreted.’
In vertaling kort samengevat: vetten en vetzuren worden niet via de urine of het maagdarmkanaal uitgescheiden, ze worden of verbrand voor energie of opgeslagen als vet. De vetten uit de kapot gemaakte vetcellen zullen door macrofagen (opruimcellen) verwijderd worden en weer naar andere weefsels (onder andere spiercellen voor de verbranding en/of vetcellen voor de opslag, afhankelijk van je energiebalans) worden gevoerd.
En dan de aanname dat bij een te hoge energie-inname ‘nieuw vet gelijkmatiger over het lichaam verdeeld zal worden’, die is makkelijk onderuit te halen. Immers, iedereen kan bij zichzelf of in zijn naaste omgeving waarnemen dat vet een sekse- en erfelijk bepaalde voorkeur voor opslag heeft. Het verdwijnt waar veel vrouwen het liever hadden willen houden (borsten) en verschijnt waar ze het liever niet willen hebben (billen, heupen, bovenbenen).

Eigen Kracht, het gezonde alternatief

Een van de basisprincipes van Eigen Kracht, is dat je moet uitgaan van je eigen mogelijkheden. Een man van middelbare leeftijd die van nature al ‘flink’ is en streeft naar een wasbordje, moet zich nog maar eens een paar keer achter het hoofd krabben of hij dat nou wel echt moet willen. Hij zal qua voeding en bewegen zwaar aan de bak moeten én moeten blijven om het wasbordje te ontwikkelen en behouden. Dat betekent voor hem al gauw vijf keer per week naar de sportschool en een streng dieet. Wie mooi wil zijn moet afzien! Hij zou waarschijnlijk lekkerder in zijn vel zitten als hij zijn lichaamsvetpercentage voor zijn leeftijd acceptabel zou weten te houden, met een paar keer in de week sporten en gewoon gezond eten. Uiteraard ligt de keuze bij jezelf. Punt is, dat in het eerste geval de kans groot is dat frustratie je plezier in sporten bederft, en je sneller gevoelig wordt voor een agressieve reclame die je gouden bergen belooft. Het eind van het liedje is, dat je eerder van je geld dan van je onderkin af bent.

Sport & Fitness 155, januari/februari, 2010