EN  |  FR

De schuld van je moeder

Het tv-kijkje in de keuken van Sonja Bakker zal ongetwijfeld de populariteit van haar crash-dieet verder bevorderen, maar er gaan tegelijkertijd steeds meer stemmen op dat overgewicht niet altijd het gevolg is van gewoon te veel schransen. Wetenschappers wijzen steeds vaker naar de genen die een rol spelen bij het niet verbranden van overtollig vet. Geef dus je moeder maar weer de schuld.

Op vrijdag 30 november gaf prof.dr. Marleen van Baak bij haar benoeming aan de Faculty Health, Medicine and Life Sciences van Universiteit Maastricht tot bijzonder hoogleraar Fysiologie van Obesitas een lezing onder de titel ‘Obesitas: het evenwicht verstoord’. In NRC Handelsblad van 27 november gaf ze alvast een voorproefje. Centrale stelling: ‘Feit is wel dat sommige mensen meer aanleg hebben om dik te worden.’ Volgens professor Van Baak raakt bij sommige mensen het reguleringssysteem, dat de balans regelt tussen energiegebruik en energie-inname, ontregelt als die hun reguleringssysteem langdurig extra stimuleren door voortdurend een beetje meer te eten dan nodig is. Die discussie is niet nieuw. Zie hier.

Lijpe leptine

Als nuchter nadenkend mens is waarschijnlijk je eerste reactie: je meent het. Immers, neem je meer in dan je gebruikt, dan slaat je lichaam het teveel op als (overtollig) lichaamsvet. In je lichaamsvet zit het hormoon leptine. Dat hormoon geeft een signaal af aan je hersenen, waardoor je eetlust geremd wordt en de vetverbranding gestimuleerd. Tot zover niets nieuws. Nieuw is volgens de professor wel dat bij sommige mensen hun sympathisch zenuwstelsel minder goed reageert, waardoor de prikkels om te stoppen met schransen en overtollig vet te gaan verbranden onvoldoende worden afgegeven.

Fout bouwen

Voor je nu moeders de schuld geeft van die overtollige pondjes, bedenk dan wel eerst dat het de wetenschap is die hier spreekt. Een afdoend antwoord is namelijk niet bevorderlijk voor het in stand houden van onderzoek. Volgens Van Baak kan systematisch teveel eten de receptoren die de prikkels moeten doorgeven minder gevoelig maken, maar het kan inderdaad ook genetische aanleg zijn. Net als veel andere wetenschappers werkt Van Baak samen met de farmaceutische en voedingsmiddelenindustrie om een ‘magische pil’ te ontwikkelen die het sympathische zenuwstelsel kan beïnvloeden, maar –leg neer die zak chips- die pil is er nog niet.
Wil je niet weer je moeder de schuld geven als je na de kerst bent uitgedijd, dan hebben we hier nog een paar andere dooddoeners in de aanbieding. ‘Ik heb zware botten’ of ‘Ik heb een traag werkende schildklier’ en de mooiste van allemaal, ‘Het is de schuld van de leefstijlomstandigheden’. Dat wordt dus verhuizen of toch maar gewoon niet teveel eten en wat meer bewegen.